مظلومیت مقاومت در سینما

با توجه به گذشت بیش از 40 سال از انقلاب اسلامی و تعداد تولیدات سینمایی معطوف به مقاومت مردم فلسطین، به نظر می­ رسد در این زمینه کم کار شده است و هنرمندان باید بیش از پیش به این مسئله اهمیت دهند.

به گزارش آی‌فیلم، انقلابی که در سال 1357 به دست امام خمینی(ره) و با وحدت مردم ایران به پیروزی رسید پیش از آن ­که یک انقلاب سیاسی باشد، انقلابی فرهنگی بود. آرمان­های انقلاب سال 57 عرصه ­های فرهنگی و هنری را درنوردید و هنرمندانی متعهد تربیت کرد تا عامل به سخن امام باشند که فرمود: «هنر دمیدن روح تعهد در انسان­ها است». تعهد به آرمان­های انقلاب اسلامی از وجوه هنر انقلابی است که حمایت از مستضعفین عالم و افشاکردن چهره ­ی واقعی مستکبران، از ویژگی­ های اساسی آن است. از جمله­ ی این هنرها سینماست که با توجه به شرایط کنونی جهان به نظر می رسد تاثیر گذارترین هنر است. سینماگر می­ تواند با آثارش، انسان­ ها را نسبت به مشکلاتی که مستکبران جهان به وجود می­آورند آگاه کرده و در جهت زدودن و برطرف کردن مشکلات، جامعه جهانی را بسیج کند.

تولیدات سینمای ایران پیش از انقلاب اسلامی به غیر از چند فیلم از معدود فیلمسازان شناخته‌شده، سینمای درخشانی نبود و موضوعاتی که دستمایه فیلم­ ها قرار می­ گرفت اغلب، موضوعاتی سخیف و بی ارزش بود. اما پس از پیروزی انقلاب در همه­ ی جنبه­ ها رشد چشمگیری داشت. جمهوری اسلامی ایران از بدو شکل­گیری، حمایت از مظلومین و مبارزه با زورگویان عالم را از جزء سیاست­های خویش دانسته است. طبیعتاً برای همراه شدن افکار عمومی جهانیان، باید این سیاست را به حوزه­ ی سینما که یک زبان جهانی است وارد کند و از ظرفیت این رسانه ی با نفوذ برای تنویر افکار عمومی استفاده کند. از جمله کشورهایی که سال­هاست تحت اشغال قرار گرفته و هر روزه شاهد کشتار بی رحمانه­ی مردم آن هستیم، کشور فلسطین است. اخیرا رژیم نامشروع اسرائیل جنگ تمام عیار دیگری را علیه مردم بی­دفاع غزه شروع کرده و هر روزه 10ها نفر از ساکنان این کشور را به شهادت می­رساند. در این نوشتار نگاهی داریم به مهمترین فیلم­هایی که در دفاع از مردم مظلوم فلسطین و لبنان و افشاکردن چهره ­ی واقعی رژیم جعلی اسرائیل توسط فیلمسازان ایرانی ساخته شده است.

معرفی فیلم‌ها

  سرب، سال ساخت: 1367

مسعود کیمیایی نخستین فیلمسازی است که درباره ­ی مساله فلسطین فیلم ساخته است. وی موضوع مهاجرت یهودیان ایرانی به ارض موعود(اسرائیل) در سال 1330 را دست­مایه ساخت این فیلم کرده است.

 آتش پنهان، سال ساخت: 1369

آتش پنهان به کارگردانی حبیب کاووش، فیلمی است که مناسبات اسرائیل و رزمندگان فلسطینی را به نمایش می­گذارد. ژاکوب، یهودی لبنانی ­الاصل، در یک میهمانی، به همراه تعدادی از نزدیکانش به دست گروهی که به لباس رزمندگان فلسطینی درآمده­اند کشته می­شود. با افشاء شدن هویت اصلی تروریست­ ها، دو رزمنده­ی فلسطینی در یک عملیات شهادت­ طلبانه ستاد فرماندهی نیروهای اسرائیلی را منهدم می­کنند.

 بازمانده، سال ساخت: 1373

سیف­ الله داد سومین فیلمساز ایرانی است که دفاع فلسطینیان از وطن خود را دستمایه­ی ساخت فیلمی کرده است. اشغال فلسطین توسط صهیونیست­ها از مسائل مهمی است که توسط جامعه جهانی مغفول واقع شده است. رژیم اسرائیل به بهانه خرید زمین، سعی در پوشاندن مسئله اشغال زمین­های فلسطینیان از دید جامعه جهانی کرده است.

 لبنان عشق من، سال ساخت: 1374

فیلم سینمایی «لبنان عشق من» به کارگردانی حسن کاربخش داستان ماری، امدادگری فرانسوی است که همراه با نیروهای صلیب سرخ به کمک آسیب­ دیدگان جنگ اسراییل و لبنان آمده است. او و همکارانش هنگامی که تعدادی از بچه­ های بی سرپرست را از خیابان جمع کرده­اند، توسط نیروهای اسراییلی در جاده متوقف می­شوند. اسراییلی­ها که حضور نیروهای صلیب سرخ را به عنوان شاهدان جنایت­های خود مزاحم می­ بینند، آمبولانس را منفجر می­ کنند. ولی ماری موفق به فرار می­شود.

 قاعده بازی، سال ساخت: 1376

یک هواپیمای 474 که از وین عازم تل آویو است، توسط نیروهای مبارز فلسطینی ربوده می­ شود. دولت صهیونیست برای استفاده­ی تبلیغاتی، ترجیح می­ دهد که مسافران به نحوی از بین بروند اما مبارزان فلسطینی برای نجات جان مسافران نقشه­ی صهیونیست­ ها را خنثی می­کنند.

هفت سنگ، سال ساخت: 1376

دیوید پسر خاخام الیاس مشوه شمعون پس از سال ها اقامت در هلند و پایان تحصیلاتش برای زیارت و ملاقات با شخصی به نام شیخ کریم وارد فلسطین می­شود. خاخام که قصد دارد پسرش را در الخلیل نگه دارد و برای آینده­ی او در دستگاه حکومتی صهیونیست­ها امیدها دارد، دیوید را به مقامات معرفی می­ کند. اما مأموران موساد که از مقاصد ضدصهیونیستی دیوید مطلع شده ­اند به دنبال او می ­روند.

لازم به ذکر است که فیلم­ های«هفت سنگ» و «قاعده بازی» ساخته سیدعبدالرضا نواب صفوی است.

 چشمان آبی زهرا، سال ساخت: 1381

«چشمان آبی زهرا» در اصل سریالی بود که از شبکه­ های داخلی و برون مرزی صدا و سیما به نمایش درآمد. اما یک نسخه سینمایی هم از روی آن تهیه شد. این فیلم جنایات رژیم صهیونیستی و مصائب ملت مظلوم فلسطین را در قالب یک روایت انسانی و بشر دوستانه روایت می کند. این اثر روایتی است درباره­ی جست­وجوی یک گروه پزشکی اسرائیل در اردوگاه های فلسطینی برای یافتن یک کودک تا چشمان او را به جای چشمان فرزند یکی از مقامات اسرائیل پیوند بزنند.

سعید سلطانی در «چشمان آبی زهرا» در واقع روایتی نمادین از به وجود آمدن کشور جعلی اسرائیل را ارائه می­کند. به این معنی که تئودور(فرزند یکی از مقامات اسرائیلی)، به عنوان یک کودک ناقص الخلقه، استعاره­ای از رژیم صهیونیستی است که با دزدیدن اجزای سایرین در پی زنده نگه­داشتن خود است.

قناری، سال ساخت: 1382

«فارس» پسرک خردسال فلسطینی که لکنت زبان دارد، قناری کوچکی را از پدر سیمون هدیه می گیرد. وی به سفارش پدر سیمون باید برای قناری خود محیطی آرام و کم سر و صدا ایجاد کند تا قناری بتواند برایش آواز بخواند. تلاش فارس برای یافتن محیط امن و آرام او را با مسائل مختلفی روبرو می کند. جواد اردکانی در فیلم «قناری» سعی در بازنمایی این مطلب دارد که با اشغال فلسطین توسط صهیونیزم جای آرامی برای زندگی باقی نمانده است.

 هیام، سال ساخت: 1382

محمد درمنش در فیلم «هیام»، عشق به وطن و مقاومت در برابر اسرائیل را دستمایه­ی ساخت این فیلم قرار داده است. حسان متولد حیفا، دانشجوی ممتاز مهندسی و تبعه انگلستان برای ازدواج با دختر مورد علاقه‌اش -هیام- از انگلستان عازم اردوگاه جنین در فلسطین اشغالی می­شود. او قصد دارد پس از مراسم ازدواج با همسرش برای ادامه تحصیل به انگلستان برگردد اما هیام پیشنهاد شوهرش را نپذیرفته و می­گوید وقتی مادر، برادر و همه فلسطینی­ها در اینجا هستند ترجیح می­دهد در وطن خود بماند. در حالی که ارتش اسراییل به حمله های خود به اردوگاه جنین ادامه می­دهد، حسان و هیام تصمیم می­گیرند در کنار دایی محمود، انقلابی فلسطینی، بمانند.

 زخم زیتون، سال ساخت: 1383

این فیلم، داستان زنی است که همسرش از مبارزان علیه اشغالگری اسرائیل است. وی که با حضور همسرش در جهاد علیه اسرائیلی­ ها مخالف است، در اثر اتفاقی مجبور می­شود خودش نیز درجریان مبارزه قرار بگیرد. وی در این راه آنقدر پیش می­رود که یک تصمیم غیر منتظره می­گیرد، تصمیمی که باعث تحول شخصیتی او و دیگران می­شود. این فیلم توسط "محمدرضا آهنج" کارگرانی شده است.

 تولدی دیگر، سال ساخت: 1386

زهیر ملوان جوانی است که برای کسب درآمد بیشتر از لبنان خارج شده و در یک کشتی که عازم آفریقای جنوبی است مشغول به کار است. وی هنگامی که با خبر می­شود همسرش در جنگ گم شده به لبنان برگشته و به جستجوی همسرش می­پردازد.

 بیگانگان، سال ساخت: 1388

فیلم سینمایی بیگانگان که به زبان اصلی عربی و با حضور عواملی از کشورهای آلمان، سوریه، لبنان و مصر در شهرهای لاذقیه، جولان و دمشق فیلم برداری شده است در مورد دختر و پسری است که در آستانه ازدواج هنگام فرار با خانواده های خود در بندر حیفا یکدیگر را گم می­کنند. جستجوی آنها برای یافتن یکدیگر 40 سال طول می­کشد. در خلال این جستجو تاریخ کشور فلسطین و جریان اشغال آن توسط صهیونیست­ها روایت می­شود. «بیگانگان» و «تولدی دیگر» توسط "عباس رافعی" کارگردانی شده است.

شکارچی شنبه، سال ساخت: 1388

زنی یهودی که پس از مرگ همسرش، با یک مرد مسیحی ازدواج کرده است، کودک 8-7ساله خود را درپی اقدامات حقوقی و اصرارهای زیاد پدربزرگش برای مدت کوتاهی به وی می­سپارد. پدربزرگ کودک که یکی از سران جریان فکری صهیونیسم است در جواب نگرانی‌های مادر، وعده می‌دهد که او یک ماه بیشتر اینجا نمی‌ماند و پس از آن، کودک با اراده خود هر کجا که خواست می‌تواند برود.پرویز شیخ­طادی در این فیلم ماجرای استحاله فکری و ذهنی این کودک و حرکت از فطرت پاک انسانی تا تبدیل شدن به موجودی خشن، خطرناک و خونریز را به تصویر کشیده است. این فیلم در واقع در مورد آموزش­های ایدئولوژیک صهیونیسم به فرزندان خود می­باشد.

 سی و سه روز، سال ساخت: 1389

«سی و سه روز» روایتی واقعی از مقاومت یک روستای مجاور با اسرائیل است که از حمله اسرائیلی­ ها به دیگر جناح‌های مقاومت جلوگیری می‌کند. جمال شورجه داستان عروسی یک زوج را در روستایی مرزی روایت می­کند که همزمان می­شود با حضور دو افسر اسرائیلی در خاک لبنان و اسارت آنان به دست جوانان این کشور. جنگ پیش بینی شده اسرائیل علیه لبنان با این اتفاق، زودتر از موعد مقرر آغاز می­شود. فیلم درباره کش ­ و قوس نظرات مختلف درباره خالی کردن روستای مرزی «عیتاء الشعب» یا ماندن و مقاومت کردن است که جوانان شجاع، دومی را انتخاب کرده، مردانه می­ایستند و از کشورشان دربرابر ارتش اسرائیل دفاع می­کنند.

ریسمانی نزدیک­تر از رگ، سال ساخت: 1390

«ریسمانی نزدیک‌تر از رگ» اثری اقتباسی برگرفته از رمانی به همین نام است که توسط «عبدالقدوس الامین» نوشته شده است. این فیلم داستان زندگی یک خانواده لبنانی در طول 16 سال اشغال جنوب لبنان است که در واقع نگاهی به مقاومت مردم در این کشور دارد. مسعود اطیابی برای این فیلم توانست جایزه بهترین فیلم بیداری اسلامی سی‌امین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر را از آن خود کند.

نتیجه‌گیری:

با توجه به گذشت بیش از 35 سال از انقلاب اسلامی و تعداد تولیدات سینمایی معطوف به مقاومت مردم فلسطین، به نظر می­ رسد در این زمینه کم کار شده است و هنرمندان باید بیش از پیش به این مسئله اهمیت دهند. شاید یکی از دلایل این مسئله عدم توجه وزارت ارشاد و سازمان سینمایی باشد که با سیاستگذاری نادرست باعث ناامیدی هنرمندان علاقه­ مند می­ شوند. چنانکه که حبیب کاوش فیلم آتش پنهان را با سرمایه شخصی ساخت و شخصی که با هزینه شخصی فیلم می­ سازد انتظار برگشت سرمایه دارد. همچنین سازمان سینمایی باید ردیف بودجه­ ای خاص به تولیدات معطوف به مقاومت مستضعفین جهان و افشاکردن ددمنشی مستکبران و تروریست­های واقعی اختصاص دهد، قطعا فیلم­های فاخری که در این زمینه ساخته شوند و در دیگر کشورهای منطقه به نمایش درآیند هم برگشت سرمایه دارند و هم تاثیرگذاری­ای در بعد جهانی و منطقه ­ای. نکته بعدی این است که تاثیرگذاری سینما در افکار عمومی نیاز به تداوم فیلم سازی دارد. جمال شورجه، کارگردان سی­ و سه روز با عنایت به این مطلب گفت: من فکر می­ کنم مسائل استراتژیک باید همیشه در دستور کار قرار بگیرد. سوژه هایی که انقلابی هستند باید همیشه وجود داشته باشند. طوری نباشد که با تغییر یک مدیر و چرخش دولت ها انگیزه تولید فیلم با سوژه­های این چنینی از بین برود و ما خلا این سوژه­ ها را در سینمای ایران حس کنیم. پرداخت به این سوژه ها باید همیشگی باشد.

با توجه به سابقه­ اکران فیلم­ های ایرانی در خارج از کشور به نظر می­ رسد این گونه فیلم­ ها، هم فروش خوبی دارد و هم مخاطبان خاص خود را؛ کسانی که صرفا به اخبار ناقص شبکه­ های عربی اکتفا نکرده و به دنبال حقایق اند. هچنین شرایط منطقه و کشتار بی­رحمانه­ فلسطینیان توسط رژیم غاصب اسرائیل همت همه­ هنرمندان انقلابی و مسئولان سازمان سینمایی را می­ طلبد تا در راستای بیداری جامعه­ی جهانی و آگاه کردن آن تلاش کنند.

 ه خ / ص گ